Ποιος είναι ο πιθανός αντίκτυπος στην Ευρώπη από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε ένα σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, αυστηροποιώντας τις κυρώσεις της κατά της Μόσχας για την εισβολή της στην Ουκρανία. Το πρακτορείο Reuteres θέτει το ερώτημα για το ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις της απαγόρευσης των ρωσικών βαρελιών στην Ευρώπη;
Τι εισάγει η ΕΕ;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε 2,2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως διυλισμένων προϊόντων πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA).
Αυτοκίνητα
Το να γεμίσετε το αυτοκίνητό σας θα γίνει πιθανότατα πιο ακριβό. Η Ευρώπη εισάγει όχι μόνο αργό από τη Ρωσία, αλλά και διυλισμένα προϊόντα, όπως ντίζελ για την τροφοδοσία βιομηχανικών και επιβατικών οχημάτων. Η εισαγωγή ντίζελ μακριότερα από τη Ρωσία θα σημαίνει αυξημένο κόστος μεταφοράς και, συνεπώς, υψηλότερες τιμές στα πρατήρια καυσίμων. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, το 74% των εισαγωγών ντίζελ πριν από τον πόλεμο προερχόταν από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας FGE Energy.
Διυλιστήρια που εξαρτώνται από το ρωσικό πετρέλαιο
Το ρωσικό πετρέλαιο αποτελεί το ένα πέμπτο του δυλισμένου πετρελαίου στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΙΕΑ. Ορισμένα διυλιστήρια που παράγουν καύσιμα από βενζίνη έως καύσιμα αεροσκαφών, όπως τα γερμανικά PCK Schwedt και Leuna, καθώς και διυλιστήρια στην Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Πολωνία τροφοδοτούνται με ρωσικό πετρέλαιο μέσω του αγωγού “Druzhba” (Φιλία στα ρωσικά).
Οι προμήθειες κατά μήκος του Druzhba παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις τα τελευταία χρόνια, με τις παραδόσεις να φτάνουν τα 1,5 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα, ενώ μειώθηκαν τους τελευταίους μήνες, σε περίπου 0,8 εκατομμύρια βαρέλια ανά ημέρα τον Φεβρουάριο.
Η Πολωνία μπορεί να στραφεί σε θαλάσσιες προμήθειες από μέρη όπως η Σαουδική Αραβία ή η Νορβηγία μέσω του λιμανιού Gdansk στη Βαλτική Θάλασσα.
Η PCK Schwedt, η οποία προμηθεύει αυτοκίνητα και αεροδρόμια στο Βερολίνο και η Leuna κοντά στη Λειψία θα μπορούσαν να προμηθεύονται λίγο πετρέλαιο από το λιμάνι Ρόστοκ, πολύ λιγότερο κομβικό σημείο για το αργό από το Gdansk, αλλά όχι αρκετό για να λειτουργούν με πλήρη δυναμικότητα.
Η Πολωνία, που η ίδια προσπαθεί να αντικαταστήσει όλο το ρωσικό αργό στα διυλιστήριά της, θα μπορούσε να διοχετεύσει μέρος του πετρελαίου που φτάνει στο Gdansk σε αυτά τα δύο γερμανικά διυλιστήρια, αλλά οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.
Η αλλαγή αυτών των διαδρομών εφοδιασμού θα σημάνει πιθανότατα υψηλότερες τιμές πρώτης ύλης για τα δύο μεγαλύτερα διυλιστήρια της Γερμανίας, γεγονός που θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τους τελικούς καταναλωτές.
Για όλα τα διυλιστήρια στις χώρες που δεν έχουν πρόσβαση σε λιμάνια, η αναπλήρωση του μηδενικού πετρελαίου μέσω του Druzhba θα είναι ένα τεράστιο εγχείρημα. Είναι πιθανό να απαιτηθεί πιο ακριβή και λιγότερο αποτελεσματική μεταφορά μέσω φορτηγών, σιδηροδρόμων, ποταμών ή η μελλοντική επέκταση άλλων αγωγών, όπως ο TAL που πηγαίνει από τη Μεσόγειο μέσω Αυστρίας στη Γερμανία. Μια τέτοια επέκταση χρειάζεται ακόμη έγκριση από τις αρχές της Γερμανίας.
Η Σλοβακία, η Βουλγαρία και η Τσεχία επιδιώκουν εξαιρέσεις από επικείμενο εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο για να διαμορφώσουν τέτοιες εναλλακτικές λύσεις, ενώ η Ουγγαρία δεν υποστηρίζει τα σχέδια λόγω φόβων για την ενεργειακή της ασφάλεια.
Μπορεί να γίνει αντικατάσταση του ρωσικού αργού με οποιοδήποτε άλλο πετρέλαιο;
Τα διυλιστήρια είναι συνήθως ρυθμισμένα για να λειτουργούν με έναν συγκεκριμένο τύπο αργού, όπως το ρωσικό Urals. Άλλοι τύποι αργού από τη Νορβηγία, τη Μέση Ανατολή, τις ΗΠΑ ή τη Δυτική Αφρική μπορούν να αναμειχθούν ή να προσαρμοστούν σε αυτά τα διυλιστήρια, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει την απόδοση ενός διυλιστηρίου και να κοστίσει περισσότερα χρήματα εκτός από το υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Οι παραδοσιακοί καταναλωτές του ρωσικού πετρελαίου θα πρέπει επίσης τώρα να ανταγωνιστούν όχι μόνο μεταξύ τους για εναλλακτικές εισαγωγές πετρελαίου αλλά και με τους υπάρχοντες πελάτες στην Ασία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ικανότητα διύλισης συρρικνώνεται καθώς ο κόσμος προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή του από τα καύσιμα με βάση το πετρέλαιο. Η Morgan Stanley εκτιμά ότι η δυναμικότητα έχει συρρικνωθεί έως και κατά 2,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού.
Μεταβατική περίοδος
Οι χώρες της ΕΕ έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος του έτους για να προετοιμαστούν για τις διαταραχές και πιθανότατα θα γεμίσουν τις αποθήκες σε περιοχές κοντά σε διυλιστήρια που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα.
Αν η Ρωσία διακόψει πρώτη τις προμήθειες, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε σοβαρές διαταραχές.
Η Γερμανία έχει προειδοποιήσει για ύφεση χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.