Το… ιμπεριαλιστικό τέρας του Λοχ Νες – Παραμύθια με δράκους

Για τους περισσότερους, είναι απλώς ένα συναρπαστικό παραμύθι – και, μάλιστα, με δράκο περιωπής. Οι πιο υποψιασμένοι, κάνουν λόγο για καλοστημένη απάτη με στόχο την προσέλκυση τουριστών. Για τους εύπιστους (ή τους ρομαντικούς), παραμένει ένα αληθινό μυστήριο. Αλλά για την τοπική κυβέρνηση της Σκωτίας, το ξακουστό ανά την οικουμένη τέρας του Λοχ Νες δεν είναι τίποτε άλλο από σύμβολο εξουσίας και ηγεμονίας της Αγγλίας. Στο εξής, μάλιστα, αυτή η θεωρία θα διδάσκεται στα σκωτσέζικα σχολεία.

Το θρυλικό τέρας, που ακούει στο όνομα Νέσι, σκιαγραφείται ως συνώνυμο της βρετανικής ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας σε έναν νέο κύκλο μαθημάτων κοινωνιολογίας που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Education Scotland, την υπηρεσία που είναι αρμόδια για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής στη Σκωτία. Οι σκωτσέζοι μαθητές γυμνασίου θα διδάσκονται ότι το τέρας αποτέλεσε αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους Αγγλους σε μια προσπάθεια να ενισχυθούν τα αρνητικά στερεότυπα για τη Σκωτία και να εμποτιστούν τα μυαλά των ανθρώπων με προκατάληψη εναντίον των Σκωτσέζων!

Στο μάθημα θα προβάλλονται ταινίες με «ηρωίδα» τη Νέσι. Θα ακολουθεί ανάλυση και συζήτηση με τους μαθητές, στους οποίους οι εκπαιδευτικοί θα εξηγούν ότι η κινηματογραφική απεικόνιση του τέρατος προάγει την αντίληψη πως η Σκωτία είναι πρωτόγονη και, συνεπώς, εξαρτημένη από την ένωση με την Αγγλία. Μάλιστα, θα υποστηρίζουν ότι η επινόηση αυτού του αλλόκοτου πλάσματος συνδέεται με την προσπάθεια να… αποδυναμωθεί το κίνημα ανεξαρτησίας της Σκωτίας.

Οι καινοφανείς ισχυρισμοί περιέχονται σε ένα «βοήθημα καθηγητή» 17 σελίδων με οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος. «Η ιδέα ενός προϊστορικού τέρατος που ζει σε μια λίμνη επιβεβαιώνει τη στερεοτυπική αντίληψη ότι η Σκωτία – σε αντίθεση με την Αγγλία – είναι μια αφιλόξενη και απολίτιστη επαρχία, που ίσως δεν έχει γνωρίσει την πρόοδο», αναφέρεται. «Πρόκειται για μια πολύ βρετανική αντίληψη για τη Σκωτία, η οποία διαδόθηκε χάρη στις υπαίθριες εξορμήσεις – ιππασία, ψάρεμα και κυνήγι – τουριστών που ανήκαν στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις (συμπεριλαμβανομένης της βασιλικής οικογένειας), τον 19ο αιώνα». Στο βοήθημα σημειώνεται ότι «η απεικόνιση του τέρατος υποδηλώνει ότι παρά το γεγονός ότι πριν από τη συγκρότηση του βρετανικού κράτους η Σκωτία ήταν μια πρωτόγονη έρημος, το σύγχρονο κράτος έχει τη δυνατότητα να την ελέγξει, χρησιμοποιώντας τη γνώση και την τεχνολογία». Στο μικροσκόπιο τίθενται τρεις ταινίες για τη Νέσι: οι «The Secret Of The Loch» (1934), «The Loch Ness Monster Movie» (1983) και «Loch Ness» (1996). Κατά τους εμπνευστές του μαθήματος, «το τέρας αποκαλύπτει πολλά για τη θέση της Σκωτίας εντός της Ενωσης. Η κινηματογραφική απεικόνισή του επέτρεψε στη Βρετανία να δει τον εαυτό της ως ένα σύγχρονο και ενωμένο κράτος, του οποίου η Σκωτία παρουσιάζεται ως αναπόσπαστο κομμάτι». Ετσι, η Σκωτία περιγράφεται ως «ένας βαλτώδης τόπος ξεπερασμένος από τις εξελίξεις», ως «μια χώρα ριζωμένη στο παρελθόν – σε τελική ανάλυση, ένας προϊστορικός δεινόσαυρος ζει ακόμα εκεί – αλλά ταυτόχρονα ενωμένη με το Λονδίνο μέσω μιας σύγχρονης σιδηροδρομικής γραμμής».

Στο βιβλίο σημειώνεται ότι η απεικόνιση του τέρατος σχετίζεται με «σύγχρονα θέματα όπως το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας», το οποίο η τοπική πρωθυπουργός, Νίκολα Στέρτζον, προσπαθεί απεγνωσμένα να επαναλάβει, έπειτα από την επικράτηση της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο (με 55%) το 2014.

Το πρόγραμμα με τίτλο «Η Σκωτία στον κόσμο: Πώς μας βλέπουν οι άλλοι στον κινηματογράφο» έχει δεχθεί έντονη κριτική. «Πρόκειται για αντιβρετανική προπαγάνδα και απόπειρα πλύσης εγκεφάλου στους μαθητές ώστε να πιστέψουν ότι η Σκωτία είναι θύμα μιας διαβολικής συνωμοσίας που έχει στόχο να αλλοιώσει την ταυτότητά της», είπε στα «ΝΕΑ» ο Κρις ΜακΓκάβερν, πρόεδρος της οργάνωσης Campaign for Real Education. «Προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το γιατί οι αρμόδιοι για την παιδεία μας μετέτρεψαν τη Νέσι σε πολιτικό σύμβολο», σχολίασε ο σκιώδης υπουργός Παιδείας του Σκωτικού Συντηρητικού Κόμματος Ολιβερ Μαντέλ. Ωστόσο, το Education Scotland διαφωνεί. «Μέσω της μελέτης ταινιών, οι μαθητές ενθαρρύνονται να συζητήσουν, να αναλύσουν τις προκαταλήψεις και να κατανοήσουν τον ρόλο του κινηματογράφου στη διαμόρφωση της παγκόσμιας εικόνας της Σκωτίας. Το πρόγραμμα επιδιώκει να διδάξει στους μαθητές τη σημασία του σεβασμού της κληρονομιάς και της ταυτότητας των άλλων», δήλωσε στα «ΝΕΑ» ο εκπρόσωπος της υπηρεσίας.