Λ. Μενδώνη: Σημαντικός παράγοντας της οικονομίας και της κοινωνίας ο πολιτισμός

Στην αναπτυξιακή δυναμική του Πολιτισμού αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, στην ομιλία της στο διαδικτυακό συνέδριο Circle the Med- The Mediterranean Online Forum 2020.

Αναλυτικά στην ομιλία η κ. Λίνα Μενδώνη τόνισε τα ακόλουθα:

«O Πολιτισμός διαθέτει μια εξαιρετικά ισχυρή κοινωνικο-οικονομική δυναμική», είπε η  Λίνα Μενδώνη, «καθώς διαπνέει και επηρεάζει σχεδόν όλες τις πτυχές της κοινωνικής, αλλά και της παραγωγικής δραστηριότητας. Ως εκ τούτου αποτελεί σημαντικό παράγοντα της οικονομίας και της κοινωνίας και συντελεστή της ανάπτυξης και των δύο. Η υλική-οικονομική αποτίμηση της πολιτιστικής κληρονομιάς εκ πρώτης όψεως ξενίζει. Αντιμετωπίζεται μάλιστα από ορισμένους με σκεπτικισμό, καχυποψία ή και απόλυτη άρνηση και απόρριψη ως αθέμιτη, προσβλητική και «βέβηλη» απειλή, διότι –κατά την άποψή τους- οδηγεί στον ευτελισμό και στην εμπορευματοποίησή της.

Μια τέτοια προσέγγιση, ωστόσο, είναι επιφανειακή και αντιεπιστημονική. Η πολιτιστική κληρονομιά δεν υφίσταται in vitro. Βρίσκεται σε κάποιο τόπο, συνδέεται με μια κοινότητα, προσελκύει επισκέπτες, απαιτεί συντήρηση και ανάδειξη, προκαλεί άμεση και έμμεση οικονομική και επαγγελματική δραστηριότητα, εντάσσεται αναπόφευκτα στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι. Μια πολιτιστική κληρονομιά απομονωμένη και αποκομμένη από την κοινωνία είναι κληρονομιά «σχολάζουσα», αν όχι νεκρή. Αντίθετα, όσο πιο οργανικά είναι ενταγμένη στο κοινωνικό γίγνεσθαι, τόσο περισσότερο αυξάνονται τα κίνητρα και οι δυνατότητες διατήρησης και ανάδειξής της, τόσο μεγαλύτερο πραγματικό αντίκρισμα έχει η ενδογενής αξία της». Στο πλαίσιο αυτό ο οικονομικός παράγοντας θεωρείται αλληλένδετος με τον κοινωνικό, τον περιβαλλοντικό και τον πολιτιστικό, και επηρεάζουν από κοινού ένα πολύ πιο ολιστικό και αντιπροσωπευτικό κριτήριο ατομικής και κοινωνικής ευημερίας. Αυτό που αντανακλά ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (Human Development Index).

«Η επένδυση στον Πολιτισμό επιφέρει ισχυρή στήριξη και ώθηση στην απασχόληση, σημείωσε η  Υπουργός,  τόσο στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και στους τομείς των δημιουργικών βιομηχανιών και των συναφών και εξαρτώμενων δραστηριοτήτων, πρωτίστως δε του τουρισμού, με τον οποίο ο Πολιτισμός διατηρεί πολύ ισχυρή διατομεακή σχέση. Στην διεθνώς επικρατούσα «οικονομία των εμπειριών» ο Πολιτισμός μπορεί να προσφέρει τις εμπειρίες που εμπλουτίζουν και διαφοροποιούν καίρια και το τουριστικό προϊόν, καθιστώντας το ελκυστικότερο και πιο ανταγωνιστικό, όχι μόνο στη διεθνή, αλλά και στην εγχώρια αγορά. Η βιωματική απόκτηση της πολιτιστικής εμπειρίας συνιστά ένα από τα κύρια desiderata των επισκεπτών ανεξαρτήτως προέλευσης, οι οποίοι -πέραν της υψηλής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών- αποζητούν εντρύφηση στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία και ξεχωριστή ταυτότητα και ιστορία του τόπου των διακοπών ή της ταξιδιωτικής τους περιήγησης. Και βεβαίως, λαμβάνουν σοβαρότατα υπόψη τους την ύπαρξη ενός καθαρού και στο μέγιστο δυνατό βαθμό άφθαρτου και αναλλοίωτου φυσικού περιβάλλοντος με πλούσια βιοποικιλότητα.

Η Υπουργός αναφέρθηκε σε τρεις κύριους άξονες στους οποίους το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού επικεντρώνει τις πολιτικές του στο νέο αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας:

• Διασφάλιση των κατάλληλων προϋποθέσεων, οικονομικών και οργανωτικών, καθώς και τη δημιουργία, διατήρηση και διαρκή βελτίωση των υποδομών και των υπηρεσιών που συνδέονται με την προστασία, συντήρηση, ανάδειξη, προβολή, προσβασιμότητα και ολοκληρωμένη πρόσληψη και εμπειρία της πολιτιστικής κληρονομιάς από το ευρύ κοινό σε όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της, υλικές και άυλες. Ως παραδείγματα εμβληματικών δράσεων, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέφερε το έργο αποκατάστασης και ανάδειξης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου σε αυτοδύναμο πολιτιστικό και περιβαλλοντικό πόλο, το έργο της αναγέννησης του ΕΑΜ, της διασύνδεσής του με το Acropole, της συλλειτουργίας του με το ΕΜΠ, και της ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής, την ανακαίνιση και επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, αλλά και τα έργα αντικατάστασης του φωτισμού και αναβάθμισης της προσβασιμότητας της Ακρόπολης των Αθηνών με ανελκυστήρα πλαγιάς και διαστρώσεις διαδρομών για την κίνηση των ΑμΕΑ. Επίσης, την αναδιοργάνωση του ΤΑΠΑ και τη μετονομασία του σε Οργανισμό Ανάπτυξης και Διαχείρισης Πολιτιστικών Πόρων, με στόχο του την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών στους επισκέπτες αρχαιολογικών χώρων και μουσείων με εκτεταμένη χρήση νέων ψηφιακών τεχνολογιών, αλλά και η εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής πωλήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του ΥΠΠΟΑ με παραγωγικό και εθνικά επωφελή τρόπο.
• Υποστήριξη και ενίσχυση της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και της δημιουργικής βιομηχανίας, που εμπλουτίζουν με νέα στοιχεία και διαφοροποιούν περαιτέρω το πολιτιστικό κεφάλαιο, με την υλοποίηση δομικών μεταρρυθμίσεων που δίνουν απαντήσεις σε πάγια προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού και της δημιουργικής βιομηχανίας. Συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις είναι, η αναγκαία χαρτογράφηση των εργασιακών σχέσεων και των εργαζομένων μέσω της δημιουργίας Μητρώου των Πολιτιστικών Επαγγελμάτων, η διευθέτηση των χρονιζόντων ζητημάτων προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, της ψηφιακής κατάρτισης και της πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία για την προώθηση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επαγγελματιών του κλάδου. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται η ίδρυση του νέου φορέα «ΑΚΡΟΠΟΛ ΑΚΡΟΣ» με έδρα το αναμορφωμένο ξενοδοχείο Acropole, για τον εκσυγχρονισμό, τη στήριξη και την ενίσχυση του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα και των επαγγελματιών του κλάδου με παροχή τεχνικής υποστήριξης και ψηφιακής επιμόρφωσης στη διεκδίκηση και αξιοποίηση οικονομικών εργαλείων, ευκαιριών και δυνατοτήτων που προσφέρονται μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δικτύων.
• Σχεδίαση και υλοποίηση των κατάλληλων συνεργειών και συμπράξεων για τη συνδυαστική αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην επίτευξη «έξυπνης», βιώσιμης, αειφόρου και καθολικής ανάπτυξης σε τοπικό, περιφερειακό και διαπεριφερειακό επίπεδο. Εδώ προβλέπεται υλοποίηση δράσεων προστιθέμενης αξίας και εξωστρέφειας σε συνέργεια με φορείς από το στενό και ευρύτερο Δημόσιο, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και από τον Ιδιωτικό Τομέα. Ενδεικτική τέτοια πρωτοβουλία είναι η λειτουργία του καταδυτικού πάρκου στον πρώτο επισκέψιμο ενάλιο αρχαιολογικό χώρο της Αλοννήσου, το οποίο θέτει τις βάσεις για το δυναμικό άνοιγμα της Χώρας στον ανερχόμενο κλάδο του καταδυτικού τουρισμού. Στον τομέα της εξωστρέφειας με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών βασικό παράδειγμα είναι η συνεργασία του ΥΠΠΟΑ με την Microsoft, υπό τη μορφή Πολιτιστικής Χορηγίας, που αφορά στην παροχή εικονικής περιήγησης με τη χρήση τεχνολογιών και εξοπλισμού μικτής και επαυξημένης πραγματικότητας και στη διεθνή προβολή του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου της Αρχαίας Ολυμπίας ως κοιτίδας του Ολυμπισμού.

Το Διεθνές Συνέδριο Circle the Med – The Mediterranean Online Forum 2020 το οποίο διοργανώνουν ως digital event το Υπουργείο Εσωτερικών και το Διεθνές Ινστιτούτο  Circular Clima του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος (DG ENV), της Γενικής Διεύθυνσης Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας (DG MARE) και της Γενικής Διεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών (DG MOVE) της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ολοκληρώνει τις εργασίες του την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου.