Αγορά καφέ: Γιατί κερδίζουν οι κάψουλες και χάνει έδαφος ο ελληνικός

Του Γιώργου Λαμπίρη

Στο σημαντικά αυξημένο κόστος που σχετίζεται με ένα από τα κύρια καταναλωτικά αγαθά που αγοράζουν οι Έλληνες τόσο από τα σούπερ μάρκετ όσο και από την εστίαση, αναφέρθηκαν στα στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι ο κύριος παράγοντας που άνοιξε το πεδίο αύξησης του κόστους ήταν ο παγετός που εκδηλώθηκε το καλοκαίρι του 2021 στη Βραζιλία, επηρεάζοντας τη σοδειά του καφέ Arabica. Σταδιακά ωστόσο προστέθηκαν και άλλοι παράγοντες κόστους όπως η άνοδος στις τιμές των μεταφορικών, όπου όπως σημείωσε ο Γιώργος Κούκος, ταμίας της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, η τιμή ενός κοντέινερ από τη Βραζιλία από τα 2.000 δολάρια που ήταν πριν από ένα χρόνο, αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 6.000 δολάρια. Ταυτόχρονα το κόστος για ένα κοντέινερ μεταφοράς καφέ από την Ινδία σύμφωνα με τον ίδιο από 1.500 δολάρια πέρυσι έφτασε έως και τα 10.000 δολάρια φέτος για ποσότητα περίπου 20 τόνων καφέ (19.200 κιλών). Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την αύξηση στις τιμές πρώτων υλών που μεσοσταθμικά αυτή τη στιγμή είναι περίπου 2-3 ευρώ ανά κιλό καφέ σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, οδήγησαν σε μέση αύξηση τιμών κατά 7% στα σούπερ μάρκετ. Επί του παρόντος σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Γιάννο Μπενόπουλο, η τιμή του καφέ από τη Βραζιλία σε ό,τι αφορά τον ωμό καφέ ανέρχεται σε περίπου 5 ευρώ το κιλό συν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Σε ό,τι αφορά την πρώτη ύλη που προέρχεται από τη Λατινική Αμερική η τιμή του κινείται στα επίπεδα των 8 ευρώ για τον ωμό καφέ.

Την ίδια στιγμή η αγορά του καφέ στην Ελλάδα, η οποία μέσα από τα σούπερ μάρκετ είχε αύξηση της κατανάλωσης στα χρόνια της πανδημίας – δεδομένου ότι σημαντικό μέρος από τα κλειστά καταστήματα εστίασης μεταφέρθηκε στο σπίτι – κατέγραψε άνοδο 10% σε όγκο πωλήσεων στη διετία 2020-2021. Ταυτόχρονα παρά τη μείωση πωλήσεων που καταγράφεται αυτή τη στιγμή στο ράφι της λιανικής η συγκεκριμένη αγορά παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα πωλήσεων σε όγκο κατά 4%-5% φέτος σε σύγκριση με το προ-Covid έτος, 2019.

Πρώτος σε ποσότητες κατανάλωσης ο ελληνικός στα σούπερ μάρκετ

Σε ό,τι αφορά τα πιο δημοφιλή είδη καφέ στα σούπερ μάρκετ την πρώτη θέση σε όγκο πωλήσεων καταλαμβάνει ο ελληνικός με περίπου το 50% της συνολικής κατανάλωσης, ο στιγμιαίος περίπου το 20% και ο φίλτρου μαζί με τον εσπρέσο το υπόλοιπο 25%.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Καφέ, Γιάννο Μπενόπουλο, ο ελληνικός καφές χάνει το τελευταίο διάστημα μέρος των πωλήσεών του, όπου σύμφωνα με στοιχεία για το α’ τρίμηνο του 2022 η μείωση της κατανάλωσης σε όγκο είναι στο -5%. Ωστόσο το γεγονός αυτό οφείλεται εν πολλοίς, στο ότι το 2021 κατά το πρώτο τρίμηνο η Ελλάδα βρέθηκε υπό καθεστώς lockdown με αποτέλεσμα την αύξηση της κατανάλωσης στο σπίτι, επομένως τώρα που εξισορροπεί η αγορά, η διαφορά αποτυπώνεται με το ανωτέρω ποσοστό.

Κερδίζουν μερίδιο οι κάψουλες εσπρέσο στα σούπερ μάρκετ

Μία κατηγορία που κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια είναι αυτή των καψουλών, δεδομένου ότι ο καταναλωτής αναζητά εναλλακτικές επιλογής υψηλής προστιθέμενης αξίας στον καφέ που καταναλώνει. Συνολικά η αξία πωλήσεων όλων των ειδών καφέ μέσα από τα ελληνικά σούπερ μάρκετ ανέρχεται στα 300 εκατ. ευρώ, με το 10% των πωλήσεων αυτών να προέρχεται στο α’ τρίμηνο του 2022 από τις κάψουλες εσπρέσο.

Σε ό,τι αφορά την εστίαση, η συνολική αξία της κατανάλωσης ανέρχεται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στην πώληση του ροφήματος που σερβίρεται στον καταναλωτή.

Αίτημα κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης

Από τα βασικά θέματα στα οποία στάθηκαν τα στελέχη της Ένωσης Καφέ είναι το αίτημα κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. “Τον Σεπτέμβριο βρεθήκαμε στο τραπέζι της συζήτησης για να ζητήσουμε τη μείωση εάν όχι και την κατάργηση του Ειδικού Φόρου, αλλά κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό”, σημείωσε ο κύριος Μπενόπουλος. “Διατηρούμε καλές σχέσεις με την Πολιτεία και στόχος μας είναι να είμαστε σοβαροί και αξιόπιστοι συνομιλητές με τους εκπροσώπους της”, συμπλήρωσε.

Στο κάδρο των αιτημάτων του κλάδου μεταποίησης καφέ στην Ελλάδα βρίσκεται και το θέμα της επιβολής χαρτοσήμου για το χρησιδάνειο παροχής εξοπλισμού προς τα σημεία εστίασης λόγω του γραφειοκρατικού κόστους που η συγκεκριμένη διαδικασία επιφέρει. Ειδικότερα, η δήλωση χαρτοσήμου μέσα από την σχετική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ θα πρέπει να πραγματοποιείται σε κάθε κίνηση που σχετίζεται με τον πελάτη και σε χρονικό διάστημα έως και πέντε ημερών με το πρόστιμο να ανέρχεται στα 500 ευρώ για οποιαδήποτε
καθυστέρηση.

Τα στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Καφέ έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση η δήλωση των κινήσεων για τον εξοπλισμό να γίνεται συγκεντρωτικά είτε σε μηνιαία βάση, είτε και σε πιο μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα στη διάρκεια του έτους.

Η ένταξη στο ΕΣΠΑ

Τέλος ένα ακόμα από τα θέματα που έχουν συζητηθεί με εκπροσώπους της Πολιτείας είναι η ένταξη του κλάδου μεταποίησης καφέ και στους ωφελούμενους του ΕΣΠΑ, εκτός από τον Αναπτυξιακό Νόμο, στον οποίο οι εκπρόσωποί του έχουν δικαίωμα υπαγωγής. Επισημαίνεται ότι η υπαγωγή στο ΕΣΠΑ για τους μεταποιητές καφέ δεν προβλέπεται αυτή τη στιγμή, με το σκεπτικό ότι δεν διατηρούν φυτείες παραγωγής καφέ στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα πάντως η Ελληνική Ένωση Καφέ ζητάει τη μεταφορά της αξιολόγησης των αναπτυξιακών προγραμμάτων για τις επιχειρήσεις του κλάδου από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης που είναι σήμερα, στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.