Γκρίζος ο ορίζοντας των ξενοδοχείων και φέτος

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Μειωμένες είναι οι προσδοκίες ανάκαμψης για την αγορά των ξενοδοχείων, τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς, με την εικόνα που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στις κρατήσεις να μην αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας όσον αφορά τη διαχείριση των τεράστιων απωλειών που άφησε πίσω της η πανδημία. Στην ουσία, οι κρατήσεις για φέτος είναι στο μηδέν, εξαιρουμένων των voucher που έχουν μετατεθεί για φέτος.

Επί του παρόντος, προβλέψεις για την εξέλιξη της φετινής σεζόν είναι ακόμη δύσκολο να γίνουν, όμως όλα δείχνουν πως η επανεκκίνηση του ξενοδοδοχειακού χώρου, όπως και του τουριστικού άλλωστε, δεν θα γίνει ούτε εύκολα ούτε γρήγορα. Και μπορεί η εμβολιαστική διαδικασία, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη εδώ και έναν μήνα, να φέρνει πιο κοντά την επανέναρξη των ταξιδιών και της τουριστικής δραστηριότητας, εντούτοις οι προκλήσεις είναι ακόμη μπροστά, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς.

Η περσινή χρονιά έκλεισε για τα ξενοδοχεία της χώρας με μείωση του τζίρου κατά 78%, πέφτοντας στα 1,83 δισ. ευρώ, από τα 8,36 δισ. ευρώ που ήταν τα έσοδα το 2019, όπως έδειξε η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος για τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στον χώρο.

Όπως αναφέρουν επιχειρηματίες από τον κλάδο των ξενοδοχείων, οι μήνες που θα ακολουθήσουν θα είναι δύσκολοι από πλευράς ρευστότητας και μέχρι να επανέλθουν τομείς που δέχτηκαν σαρωτικό πλήγμα, όπως οι κρουαζιέρες και η διεξαγωγή συνεδρίων, που σε πολύ μεγάλο βαθμό στηρίζουν τις μονάδες συνεχούς λειτουργίας, ειδικά στα αστικά κέντρα. Την ίδια ώρα, μεγαλώνει η αγωνία για τις δανειακές υποχρεώσεις, αλλά και για τη διατήρηση της απασχόλησης.

Δεν άντεξαν το lockdown

Όπως έδειξε η μέλετη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, παρά τις πολύ θετικές προοπτικές που διαφαίνονταν για τη σεζόν του 2020 μετά τη λήξη του πρώτου lockdown, με την Ελλάδα να τα έχει πάει πολύ καλά αναφορικά με τη συγκράτηση των κρουσμάτων και της διασποράς, τελικά μόλις έξι στα δέκα ξενοδοχεία λειτούργησαν. Πιο συγκεκριμένα, από τα 3.965 ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας της χώρας, μετά το πρώτο lockdown επαναλειτούργησε το 59% αυτών (2.328 ξενοδοχεία). Τελικά στο τέλος του 2020 ανοιχτά παρέμειναν 863 ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, που αντιπροσωπεύουν το 22% του συνόλου των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας. Επίσης, από τα 2.328 ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, το 63% αναγκάστηκε να ξανακλείσει μέχρι το τέλος του έτους.

Η μέση περίοδος λειτουργίας των εποχιακών ξενοδοχείων το 2020 συρρικνώθηκε στους 3,2 μήνες και των συνεχούς λειτουργίας στους 7 μήνες, λόγω των έκτακτων συνθηκών που δημιουργήθηκαν. Η μέση πληρότητα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου στο σύνολο του ξενοδοχειακού δυναμικού περιορίστηκε στο 23,1%. Η μέση πληρότητα Ιουλίου‐Σεπτεμβρίου στα ξενοδοχεία που άνοιξαν ήταν στο 41%. Ταυτόχρονα, οι συνολικές πωλήσεις δωματίων του τριμήνου Ιουλίου-Σεπτεμβρίου του 2020 ήταν λιγότερες από τις αντίστοιχες πωλήσεις μόνο του Σεπτεμβρίου του 2019. Επιπλέον έλλειμμα 900 εκατ. ευρώ εμφανίζουν τα ταμεία των ξενοδοχείων λόγω ανείσπρακτου περσινού τζίρου που φτάνει τα 278 εκατ., αλλά και της συρρίκνωσης κατά 83,3% των προκαταβολών για το 2021.

Οι στόχοι

Πρωταρχικό στοίχημα για τον ελληνικό τουρισμό θα είναι να κερδηθεί ξανά τουλάχιστον το 50% της τουριστικής κίνησης του 2019, όταν στο τουριστικό ταμείο μπήκαν 18,2 δισ. ευρώ ταξιδιωτικές εισπράξεις, το υψηλότερο ποσό των τελευταίων ετών, με ταυτόχρονο ρεκόρ και στο επίπεδο των αφίξεων. Σε επίπεδο εσόδων, ο πήχης για τη νέα σεζόν μπαίνει κάπου στα 9 με 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα πρώτα μηνύματα από τους tour operators δείχνουν, πάντως, πως η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη τριάδα από πλευράς ζήτησης στους βασικούς προορισμούς.

Στον χώρο των ξενοδοχείων, τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη του ξενοδοχειακού κλάδου κάλυψαν μέχρι στιγμής το 1/3 κατά μέσο όρο των συνολικών αναγκών ρευστότητας. Επαγγελματίες του χώρου τονίζουν την ανάγκη για ρευστότητα, ώστε να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις μέχρι να αποκατασταθεί η τουριστική βιομηχανία. Με ανείσπρακτο το 15,2% του τζίρου τους το 2020 και με 83% μείωση των προκαταβολών, τα ξενοδοχεία αθροίζουν 900 εκατ. ευρώ έλλειψη ρευστότητας (επιπλέον της λειτουργικής ζημίας).

Πώς θα γίνονται τα ταξίδια το καλοκαίρι

Αν και ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 δεν είναι υποχρεωτικός για τους πολίτες, έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση σε επίπεδο Ευρώπης για το πλαίσιο με το οποίο θα πραγματοποιούνται τα ταξίδια από φέτος, δεδομένου πως μέχρι το καλοκαίρι, οπότε και αναμένεται να ανοίξει ουσιαστικά η σεζόν, ένα σημαντικό κομμάτι των πολιτών θα έχει τελικά κάνει το εμβόλιο.

Η “χρυσή τομή” αναζητείται. Σε συνεδρίαση της Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού στη Μαδρίτη, ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης, παρουσίασε αναλυτική πρόταση σχετικά με την αναγκαιότητα συντονισμού κυβερνήσεων και κρατικών φορέων με την τουριστική βιομηχανία για την ασφαλή και αποτελεσματική επάνοδο στην ελεύθερη και ασφαλή ταξιδιωτική μετακίνηση. Η πρόταση για την ελεύθερη ταξιδιωτική μετακίνηση στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: τον εμβολιασμό, τη διαλειτουργικότητα δεδομένων και τα γρήγορα τεστ αντιγόνων.

Η πρόταση στηρίζεται στο ότι τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί κατά της COVID-19 θα πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς όμως ο εμβολιασμός να αποτελεί προϋπόθεση για τα ταξίδια. Σύμφωνα με το υπουργείο Τουρισμού, δεν θα υπάρχει καμία απαγόρευση και καμία δυσκολία στο να επισκεφθεί κάποιος τη χώρα μας ή οποιαδήποτε άλλη χώρα, είτε έχει εμβολιαστεί είτε όχι. Σημειώνεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συστήσει επισήμως στα 27 κράτη-μέλη της Ένωσης να θέσουν ως στόχο να έχουν εμβολιάσει το 70% του πληθυσμού τους έως το καλοκαίρι.