Ν. Σαντορινιός: Θεσμική και Ιστορική Εκτροπή η μη συμπερίληψη της Χώρας Καλύμνου στην απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ του 2011

Ερώτηση κατέθεσε ο Νεκτάριος Σαντορινιός σχετικά με το θέμα της μη συμπερίληψης του οικισμού Χώρα Καλύμνου, ως αυτοτελούς, στην απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ του 2011. Ο βουλευτής Δωδεκανήσου κατανοώντας τα πολλαπλά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί για το νησί και τους κατοίκους της Χώρας, με την μη απογραφή του οικισμού, και βασίζοντας τα στοιχεία της ερώτησης σε σχετική επιστολή δημοτικής παράταξης της Καλύμνου και αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, ζητά από τα αρμόδια Υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών, Ανάπτυξης και τον Υπουργό Επικρατείας, κ. Γεραπετρίτη, τη συμμόρφωση της Πολιτείας με την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, που δικαιώνει τον Δήμο Καλυμνίων.

Όπως σημειώνεται στην ερώτηση, η απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ του 2011 αποτέλεσε πράγματι ένα τιτάνιο έργο, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού απογραφέων, που όμως επέσεισε σειρά κριτικών ως προς τη μεθοδολογία της έρευνας και τα αποτελέσματά της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των αστοχιών της συγκεκριμένης απογραφής είναι το νησί της Καλύμνου, όπου ένας ολόκληρος ιστορικός οικισμός «διαγράφηκε» από το χάρτη. Συγκεκριμένα στο στοιχείο 11794 της Απόφασης 11247/2012 με θέμα «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού- Κατοίκων 2011» ο οικισμός Χωρίου (Χώρας) Καλύμνου δεν καταγράφεται, αν και είναι η ιστορική πρωτεύουσα του νησιού και ήταν αποτυπωμένος σε όλες τις, προ του 2011, απογραφές. Ενώ, όπως αποτυπώνεται και στο ΠΔ 29/8/80 (ΦΕΚ 694 Δ’/8-12-1980) ο οικισμός υπήρξε πάντοτε αυτοτελής και ανεξάρτητος.

Η Χώρα της ακριτικής Καλύμνου είναι ο πλέον εμβληματικός και ιστορικός οικισμός του νησιού, απέχοντας μόνο πέντε χιλιόμετρα από τη σημερινή πρωτεύουσα, την Πόθια. Ο οικισμός αυτός αποτελεί κοιτίδα πολιτισμού για το νησί, με το κάστρο του να δεσπόζει στο ύψωμα της περιοχής, εμβληματικές εκκλησίες και ξεχωριστά παραδοσιακά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Η μη καταγραφή της Χώρας, στην απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ, ως αυτοτελής οικισμός, έχει επιφέρει πολλά προβλήματα σε όποια προσπάθεια γίνεται για τη διατήρηση του παραδοσιακού του χαρακτήρα, αφού μετά την απογραφή του 2011, ο οικισμός δεν μπορεί να ενταχθεί σε προγράμματα (ευρωπαϊκά και άλλα) τα όποια έχουν σα σκοπό την διατήρηση και ανάδειξη των σπάνιων χαρακτηριστικών του.

Περαιτέρω, η μη απογραφή της Χώρα της Καλύμνου ως αυτοτελούς οικισμού και η, ενάντια στην ιστορικότητα της περιοχής, «ένωσή» της με την Πόθια, έχει επιφέρει σοβαρές δυσχέρειες στη διαβίωση του πληθυσμού και στην ομαλή ανάπτυξη της οικονομικοκοινωνικής ζωής του οικισμού. Συγκεκριμένα, επαγγελματίες και βιοτέχνες της Χώρας δεν μπορούν υπαχθούν στο ασφαλιστικό καθεστώς του ΟΓΑ (Ν. 3846/2010), ενώ λόγω της αλλαγής των ορίων των οικισμών, έτσι όπως προέκυψαν από την τελευταία απογραφή, δεν μπορούν να φτιαχτούν, πχ. δεξαμενές και αποθήκες (Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας), ενώ, λόγω «ψευδούς» αύξησης του πληθυσμού της Πόθιας (με την συμπερίληψη της Χώρας, ο πληθυσμός της πρωτεύουσας έχει πια αγγίξει τις 10.000) απειλείται και η συνέχιση λειτουργίας των ήδη υπαρχουσών βιοτεχνικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων (πχ. ΚΥΑ 13727/724).

Ο Δήμος Καλύμνου, σημειώνει ο Νεκτάριος Σαντορινιός στην ερώτησή του, υπερασπιζόμενος την ιστορικότητα της Χώρας και επισυνάπτοντας όλα τα παραπάνω στοιχεία που υποστηρίζουν την διαχρονική αυτοτέλεια του συγκεκριμένου οικισμού, προχώρησε από το 2013 σε αίτηση θεραπείας η οποία όμως ουδέποτε απαντήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ. Κατόπιν αυτής της αρνητικής εξέλιξης, ο Δήμος το 2013 άσκησε το νόμιμο δικαίωμά του, αυτό της προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Μετά από πολύχρονη αναμονή οι πρωτοβουλίες αυτές δικαιώθηκαν και με την υπ. Αριθμ 2/2020 του ΣτΕ έγινε δεκτή η αίτηση ακύρωσης του Δήμου της μη καταγραφή του οικισμού της Χώρας ως αυτοτελούς. Παρόλα αυτά, έστω και αν από τον Απρίλιο του 2020 η σχετική απόφαση έχει δημοσιευθεί, εντούτοις η Πολιτεία δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια εκτέλεσης και εφαρμογής του διατακτικού παρατείνοντας την αγωνία των κατοίκων και το αναπτυξιακό μέλλον ολόκληρου του νησιού. 

Τέλος, ο Νεκτάριος Σαντορινιός, αφού σημειώνει ότι το «λάθος» αυτό της ΕΛΣΤΑΤ αποτελεί μια θεσμική και ιστορική εκτροπή, υποβαθμίζει και απειλεί την ιστορική αξία του οικισμού και έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη διαβίωση του ντόπιου πληθυσμού, ρωτά τους αρμόδιους Υπουργού ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης της απόφασης του ΣτΕ σχετικά με την καταγραφή στην εθνική απογραφή της Χώρας Καλύμνου ως αυτοτελούς οικισμού, σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβούν τα εμπλεκόμενα Υπουργεία για την διασφάλιση των νομικών δικαιωμάτων και των ευεργετημάτων που αναγνωρίζονται σε έναν αυτοτελή οικισμό, μετά και τη δικαίωση του σχετικού αιτήματος από το ΣτΕ, και που τόσα χρόνια στερούνταν ο οικισμός της Χώρας και πως θα διασφαλιστεί η μη επανάληψη της μη καταγραφής της Χώρας, στην επόμενη εθνική απογραφή (2021) και θα προστατευτεί ο ντόπιος πληθυσμός;